Merkez Bankası'nın (TCMB), ‘liralaşma' stratejisi kapsamında ilk düzenlemesi, 21 Aralık'ta Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulamasının devreye alınması oldu. Türkiye'de haneler 2018 sonrasında Türk Lirası değer kaybederken ağırlık dolar olmak üzere yabancı paralara koştular.
Sözcü'den Hehtap Özcan Ertürk'ün haberine göre Hanehalkının yani gerçek kişilerin yabancı para mevduatları hızla artarken, KKM'nin devreye alınması ile bir süreliğine durdu. TCMB verilerine göre, 2022 yılında yurt içi yerleşiklere ait yabancı para mevduat hacminde 26.7 milyar dolara ulaşan bir çözülme görülüyor.
Ancak bu çözülmenin 12.4 milyar doları döviz ve altın fiyatlarındaki değişimden yani parite etkisinden kaynaklanıyor.
Dolayısıyla parite etkisinden arındırıldığında, yerlilerin döviz mevduat hacminde 2021 sonundan 30 Eylül'e kadar geçen 9 aylık sürede 14.2 milyar dolar düşüş hesaplanıyor.
Bu düşüş döviz mevduatın toplam mevduat içindeki payına da yansıyor. Sene başında yüzde 60.43 olan dolarizasyon oranı 30 Eylül itibarıyla yüzde 51.86'ya gerilemiş durumda.
84 MİLYAR DOLARI BULDU
Bu verilere dayanarak dolarizasyonunun durduğunu belirtmek mümkün görünmüyor. Zira bu süreçte KKM kapsamındaki mevduat büyüklüğünün 1.4 trilyon lirayı aştığı ve hesaplamalara göre kura endekslenen anapara miktarının 84 milyar doları bulduğu göz önüne alındığında ‘liralaşma'nın daha fazla dolarlaşma getirdiği açıkça gözleniyor.
Döviz ve dövize endeksli olan kur korumalı hesaplarla birlikte dolarizasyon yüzde 72 ile tarihi zirve seviyelere ulaşmış durumda.