BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ
ABD borsaları geçtiğimiz hafta ralli yaptı. S&P 500 Endeksi haziran ayından bu yana en büyük haftalık getirisini sağlayarak %4,7 yükseldi. Endeks 12 Ekim tarihli kapanışına göre %4,9 yükselişle haftayı sonlandırdı. Yine de ABD’nin en büyük şirketlerini içeriğinde bulunduran endeks 3 Ocak tarihli kapanışının !,8 gerisinde işlem görüyor.
Yahoo Finance yazarı Sam Ro’ya göre piyasalarda değişkenliğin hakim olduğu bu dönemde doğru ya da yanlış giden her trendin etkisine kapılmak oldukça kolay. Bununla birlikte piyasaları güncel olarak takip etmenin yanlış bir yanı olmasa da Ro, uzun vadeli yatırımcılar için doğru yatırımcı zihniyetinin bu olmadığına dikkat çekiyor. Borsa yazarı söz konusu düşünceyi desteklerken efsane yatırımcı Stanley Druckenmiller’ın sözlerine dikkat çekti.
Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre 6,4 milyar dolarlık kişisel serveti olan Druckenmiller küresel borsalarda fikirlerine en çok başvurulan isimlerden birisi. Duquesne Aile Yatırım Firması’nın başındaki ismin “Bugüne yatırım yapmayın. Hisse senedi fiyatları bugüne göre hareket etmiyor” ifadeleri ise Ro’nun yazısında dikkat çektiği asıl fikir olarak öne çıkıyor.
Druckenmiller 22 Ekim tarihli açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
“Bunu 70'lerde akıl hocam Speros Drelles'ten öğrendim. O dönem ben bir kimya analistiydim. Ne zaman kimya şirketlerini satın almalısınız. Geleneksel Wall Street size bilançolar iyi olduğunda satın almanız gerektiğini söyler. Ancak bilançolar iyi olduğunda bu hisseleri satın almak istemezsiniz. Zira bilançolar büyük olduğunda ne yapıyorlar? Gidip kapasiteye harcıyorlar. Üç ila dört yıl sonra kapasitelerini aşıyorlar ve para kaybetmeye başlıyorlar. Peki para kaybettiklerinde yatırım yapmaya ne dersiniz? O zaman da kapasite inşa etmeyi bırakıyorlar. Yani üç ya da dört yıl sonra, kapasite küçülecek ve kâr marjları çok yükselecek."
"Bu yüzden, dünyayı her zaman şimdikinin aksine 18 ila 24 ay içinde olacağı şekilde hayal etmeniz gerekir. Şimdi satın alırsanız anlık bir modayı satın alıyorsunuz demektir. Oysa geleceği tasavvur ederseniz, bunun fiyatlarına nasıl güvenli bir şekilde farklı yansıyabileceğini hayal etmeye çalışıyorsunuz demektir."Druckenmiller’ın bir hisse senedinin değerinin bir şirketin gelecekteki nakit akışlarının bugünkü değerini yansıtması gerektiğini söylediği söz konusu açıklama Ro’ya göre de teorik olarak sağlam. Zira borsa uzmanı hisse senedi toplamaktan bahsediyor. Ancak Yahoo Finance yazarı yine de ekonomik verilerin ve bilanço duyurularının yaklaşmakta olan makro verileri işleyen çeşitlendirilmiş portföylere sahip yatırımcılar için iyi bir çerçeve görevi gördüğü düşüncesinde.
ABD iş piyasası gücünü koruyor
Son zamanlarda Wall Street’in en büyük temalarından biri işgücü piyasasının gücü oldu. Özellikle yeni iş ilanlarındaki artış şirketlerin istihdama olan ihtiyaçlarını işaret ediyor ve işten çıkarma faaliyetlerindeki düşüklük de firmaların çalışanlarına tutunma arzusunu gösteriyor.
Ro konuyla ilgili açıklamasında üç şirketin bilanço raporunda yer alan üç farklı cümleye işaret etti:
“Bu noktada, Q3 performansımıza dayanarak, müşterilerimiz arasında net işe alım gördük. Dolayısıyla, ticari işletme verilerimizde resesyonun etkisinin ortaya çıktığını henüz görmedik.” (United Health)
“Personel eğilimlerini olumlu görüyoruz. 11 haftadır üst üste net olarak eczacı çalışan sayısı arttı.” (Walgreens Boots Alliance)
“Şirket genelinde büyük bir işten çıkarma yapmıyoruz. Büyük acımasız önlemler için herhangi bir neden görmüyoruz.” (Morgan Stanley)
Ro ayrıca Bloomberg verilerine göre Goldman Sachs, Morgan Stanley, Citigroup, JPMorgan Chase ve Bank of America’nın üçüncü çeyrekte işe alımlarını artırdığı bilgisini de ekledi.
Benzer şekilde, geçen haftanın üst düzey ekonomik raporları da bu anekdotları geniş ölçüde doğruladı. ABD’de işsizlik sigortası ödeneği için ilk başvurular geçen hafta düştü ve düşük seviyelerde eğilim göstermeye devam ediyor. ABD Merkez Bankası’nın ekim ayı Bej Kitap verileri, istihdamın "çoğu bölgede mütevazı veya ılımlı bir hızda artmaya devam ettiğini" söyledi. New York FED ve Philadelphia FED’in imalat sektörü anketleri, ekim ayında kendi bölgelerinde istihdamın arttığını gösterdi.
Tüm bu işe alımlar gelecek için ne gösteriyor?
Dirençli işgücü piyasası, ekonomideki talebin güçlü olmaya devam ettiğini gösteriyor. Ancak bu bugünle alakalı bir durum. Yahoo News yazarı ise tıpkı Druckenmiller’ın önerdiği gibi bundan 18 ila 24 ay sonrası için söz konusu istihdam verilerinin ne ifade edeceğine dikkat çekiyor:
“Ayı piyasası senaryosu: İçinde bulunduğumuz ekonomik durgunluk sonunda resesyona dönüşüyor ve önümüzde uzun vadeli bir talep dönemi var. Şu anda işe alımları artıran veya çalışanlarını işten çıkarmayı reddeden şirketler, zayıf gelirler yüksek işçilik maliyetleri işin içerisine girdikçe ve kâr marjları zayıfladıkça, bilançolarında keskin bir düşüş görebilirler.
Boğa piyasası senaryosu: İçinde bulunduğumuz ekonomik durgunluk kısa ömürlü olduğunu kanıtlıyor ve büyüme yakında tekrar hızlanacak. Bugün çalışanlarına tutunan veya çalışan sayısını artıran şirketlerin, giderek daha rekabetçi bir işgücü piyasası olması gereken alanlarda çalışanlar için agresif bir şekilde rekabet etmeleri gerekmeyebilir. Halihazırda ekstra kapasiteye sahip oldukları için, bu şirketler gelir artışı, bilanço artışını genişleten güçlü kâr marjlarıyla birlikte geldiğinden, işletme kaldıracından yararlanacaktır.
Aslında ne olacağı, ekonominin nereye gittiğine bağlıdır, ki bu da tahmin edilmesi kolay bir şey değildir.”
Ro şu anki ekonomik görünüm ele alındığında boğa piyasası senaryosuna daha yakın olduğunu sözlerine ekliyor. Zira ekonomik verilerden ve şirket bilançolarından gelen mesaj talebin arz kapasitesini aşmaya devam ettiği yönünde.
Borsa yazarı FED’in ekim ayı Bej Kitabı’ndan ve Domino’s’un bilançosundan iki alıntıya yer verdi. FED açıklamasında, “Genel işgücü piyasası koşulları sağlam kaldı, ancak eyaletlerin yarısı işe alım veya çalışanlarını elde tutma konusundaki zorluklarının bir miktar hafiflediğini belirtti. Çalışanlar için rekabet, rakipler veya daha yüksek ücret sunabilen rakip sektörler tarafından bazı işgücü kaçışlarına yol açmıştır” ifadelerine yer veriliyor. Domino’s açıklamasında ise, “Personel alımı için bir kısıtlama görülmeye devam ediyor. Ancak teslimat çalışanı zorluklarımızın çoğunu kendi başımıza çözme yeteneğimize olan güvenimiz son birkaç çeyrekte arttı” denildi.
Diğer bir deyişle şirketlerin istihdam konusunda kendilerini aşırı maliyet baskısı altında görmeden önce talebin büyük ölçüde düşmesi gerekiyor. Ro tüm bu öngörülerin 18 ila 24 ay sonrasında yeniden ziyaret edilmesi gerektiğini sözlerine ekledi:“Sözün özü: Hisse senetleri bir fiyatlandırma mekanizmasıdır, şu anda olanlara değil, ne olması beklendiğine göre fiyatlandırma yapar. İster 18-24 ay ister 20 yıl geçmiş olsun, borsada olmak, henüz gerçekleştirilmemiş ve fiyatlandırılmamış daha iyi bir geleceğe bahis oynamakla ilgilidir. Şu anda özellikle 18-24 ay içerisinde ne olacağı belli değil. (Son 18-24 ayda öğrenilenler, işlerin kesinlikle ters gidebileceğini gösteriyor.) Ancak tarih, bize uzun vadeli geleceğin her zaman bugün yaşadıklarımızdan daha iyi olduğunu öğretmede çok tutarlıdır.”