BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ
Küresel yatırımcılar ve Wall Street analistleri olası bir borsa çöküşü konusunda uyarıyor. Uyarıların temel sebebi ise ABD hisse senetleri ve tahvillerde art arda gelen kargaşa nöbetleri ve yükselen doların finansal sistemdeki stres seviyesini artırması.
ABD Maliye Bakanlığı’nın Finansal Araştırmalar Ofisi (OFR) verilerine göre, ABD borsalarındaki gerginlik Mayıs 2020’deki korona virüs kırılganlığından bu yana en yüksek seviyesine ulaştı.
Wall Street'teki hisse senetleri yeni çeyreğe yükselişle başlarken bile, OFR'nin Finansal Stres Endeksi, 3,1 ile iki yılın en yüksek seviyesine yaklaştı. Endeksteki 0 değeri normal piyasa işleyişini gösteriyor. Financial Times’ın haberine göre söz konusu tablo ABD devlet tahvillerindeki, şirket tahvillerindeki ve para piyasalarındaki ticaret koşullarının giderek daha fazla gerildiğini işaret ediyor. Japonya bankası Nomura’dan Charlie McElligott ‘borsalarda bir kaza’nın gerçekleşme aşamasında olunduğunu söyledi.
Gerginlik neden had safhada?
Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre, piyasalara yönelik endişeler ABD Merkez Bankası’nın (FED) enflasyonu frenlemek için uyguladığı bir dizi büyük faiz artışıyla körüklendi. Borçlanma maliyetlerinin yükselmesi ve ekonominin aşırı yavaşlayacağına dair korkular borsalarda sert bir satış dalgasına yol açtı. ABD Doları ise küresel para birimleri karşısında güçlendi.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve İngiltere Merkez Bankası (BOE) tarafından yapılan faiz artışları ve İngiltere hükümetinin iptal edilen vergi yasası da küresel piyasalardaki dalgalanmalarda önemli rol oynadı. Küresel merkez bankaları enflasyonu dizginlemeye çalışırken piyasalardaki dalgalanmaları da artırdı.
Finansal piyasalarda dolar stresi
Hedge fon firması Weiss Multi-Strategy Advisers’ın üst düzey yöneticilerinden Michael Edwards, “Finansal koşullar bu denli sıkılaştığında, herkes kimin veya neyin merkez bankalarında en ufak bir harekete sebep olacağına odaklanır. FED finansal koşulları sıkılaştırma konusunda kararlı. Ekonominin oldukça güçlü kalması sebebiyle finansman piyasalarını da iletim mekanizması olarak kullanmak zorundalar. Bu sebepten birileri zarar görecek” ifadelerine yer verdi.
McElligott, Japon yeninin bu yılki yüzde 20'lik düşüşüne, son haftalarda İngiliz devlet tahvillerinin satılması gibi sorunları piyasalardaki gerginliğin işareti olarak gösterdi. Stratejist doların gücünün "ekonomik olarak ciddi gerginliklere neden olduğunu ve piyasalarda giderek tehlikeli bir forma dönüştüğünü" de sözlerine ekledi.Stres dönemleri, piyasaların gerektiği gibi çalışmadığı zamanlardır: Şirketler kolayca finansman elde edemez, menkul kıymetler alım-satımı daha zor hale gelir, fiyatlar değişkendir ve yatırımcılar risk almaya daha az isteklidir.
FED’in ‘kaynayan ıstakoz’ hamlesi
2022 yılı boyunca finansal koşullar zayıftı. Ancak yılın son dönemlerinde borçlanma maliyetlerinin artması ve büyüme beklentilerinin azalması sebebiyle hisse senetlerinin değerlerinin hızla düşmesi görülür hale geldi. Özel şirketler hisselerini borsalarda listeleyemediler ve yatırımcıların çek defterlerini açmayı reddetmesinin ardından bankalar müşterileri için planlanan borç finansmanını geri çekmek zorunda kaldılar.
MUFG ABD Makro Stratejiler Başkanı George Goncalves, “Bu bir kaynayan ıstakoz hikayesi. Soğuk suya koyarsınız ve ısıyı yavaşça yükseltirsiniz. Borsalarda da tam olarak bu gerçekleşiyor. FED ısıyı artırıyor. Ancak piyasa hala likit ile dolu olduğu için, zayıflığın nerede olduğu henüz belli değil" ifadelerine yer verdi.JPMorgan Chase Ekonomisti Bruce Kasman OFR'nin endeksindeki artışın güçlü doları ve daha yüksek ABD faiz oranlarının yarattığı stresin finansal piyasalarda daha geniş bir alana yayılması anlamına geldiğini ve risk iştahının azaldığının kanıtı olduğunu söyledi. Kasman "Küresel finansal istikrara yönelik riskler, ekonomik görünüm açısından giderek daha fazla bilinen bir bilinmezliktir” ifadelerine yer verdi.
Kurumsal tahvillerde gerilim artıyor
Yatırım danışmanlığı firması Lehmann, Livian, Fridson Advisors'ın Baş Yatırım Sorumlusu Marty Fridson'a göre, kurumsal tahvil piyasası da artan gerginlik belirtileri gösteriyor. Firmanın hesaplamalarına göre, çürük tahvil piyasası eylül ortasındaki yüzde 2 resesyon olasılığı gösterirken şimdilerde ise yüzde 22 ulaşmış görünüyor.
Derecelendirme kuruluşu Moody's'e göre, kurumsal temerrütler temmuz ayından ağustos ayına kadar iki kattan fazla arttı. Bank of America stratejistleri cuma günü yaptıkları açıklamada, kredi piyasasındaki stresi ölçen göstergelerinin "kritik bir seviyede" olduğu ve daha fazla yükselirse "piyasalarda işlev bozukluğunun başlayacağı" konusunda uyardılar.
ABD devlet tahvili getirilerinde olağanüstü yükseliş
Piyasalardaki bozulmaları ölçen bir Goldman Sachs endeksi, fonlama piyasalarındaki stresin yanı sıra 24 trilyon dolarlık ABD devlet tahvilleri piyasasındaki artan oynaklık nedeniyle piyasalardaki çöküş ihtimalinin daha da yükseldiğini ortaya koydu.
Dünya çapındaki borçlanma maliyetleri için bir ölçüt niteliği taşıyan 10 yıllık ABD Hazinesi tahvil getirisi, bu yıl yaklaşık yüzde 1,5'ten yüzde 3,6'ya yükseldi ve geçen hafta kısa bir süreliğine de olsa 12 yıl sonra ilk kez yüzde 4'ü geçti.Borsalarda volatilite artıyor
Volatilite endekslerinden biri olan ICE BofA Move Endeksi’ne göre piyasalardaki volatilite de 2020’deki korona virüs kaynaklı volatilite döneminden bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.
Volatilite günlük bazda da görülebiliyor: 2021'de 10 yıllık ABD Hazinesi tahvil getirilerindeki en büyük hareket, 26 Kasım'daki yüzde 0,16'lık düşüş olmuştu. Bu yılın başından itibarense söz konusu oranı geçen 7 işlem günü kayda geçti.
Gözler FED yönetiminde
FED yöneticileri faiz oranlarını artırma konusunda kararlılığını sürdürüyor. Ancak FED tarafı da piyasanın geri çekilmesinden kaynaklanan potansiyel tehlikelere karşı tetikte.
FED Başkan Yardımcısı Lael Brainard cuma günü yaptığı açıklamada, “Para politikası yüksek enflasyonla mücadele etmek için küresel olarak sıkılaştıkça, sınır ötesi yayılmaların ve geri çekilmelerin finansal kırılganlıklarla nasıl etkileşime girebileceğini düşünmek önemlidir” dedi. Brainard finansal piyasalarda oluşabilecek ek şokların dikkatle izlendiğini de sözlerine ekledi.