Yüksek enflasyon, TL’deki değer kaybı, reel faizin negatifte seyretmesi yatırımcıyı getiri arayışına yöneltti. Özellikle Aralık 2021’den bu yana kur korumalı TL mevduat ile döviz kurlarında stabilizasyon sağlanmasına çalışılırken Eylül 2022’den bu yana düşen politika faizi yüzde 61,14 tüketici enflasyonu karşısında sabit getirili TL varlıklardan yatırımcıyı çıkardı. Peki nereye gitti yatırımcı ve neden?
Dünya'dan Şebnem Turhan'ın haberine göre yatırımcının ilk tercihi Borsa İstanbul oldu. Rusya-Ukrayna savaşına, ekonomideki yavaşlamaya rağmen küresel piyasalardan farklı hareket eden Borsa İstanbul BİST100 endeksi yılbaşından bu yana TL bazında yüzde 26,5, dolar bazında yüzde 15 getiri sağladı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre üç aylık tüketici enflasyonu yüzde 22,81 seviyesinde. BİST100 endeksinin TL bazındaki getirisi yatırımcısına enflasyonun üzerinde kazanç sağlamış görünüyor.
MSCI Türkiye endeksi de sene başından bu yana yüzde 12 dolar bazında getiri ile en iyi gelişmekte olan Avrupa ülkesi konumunda. Borsa İstanbul BİST100 endeksi 17 Aralık’ta gördüğü 2400 puanı hedefliyor kapanışta ise her gün yeni rekor kırıyor. Borsa İstanbul’daki işlem hacmi de yatırımcının tercihinin önemli bir göstergesi oluyor. İşlem hacmi 17 Aralık 2021’de gördüğü 91 milyar lira seviyesindeki rekoruna ulaşmasa da 62.7 milyar lira ile en yüksek ilk 10 işlem hacminin arasına geldi. Analistler enflasyonun, kurun ve borsanın birlikte yükseldiği bir döneme girildiğini dile getirirken hisse senedi alarak servetini korumaya çalışan yatırımcının dikkatli ve seçici olması gerektiği uyarısını da yaptı.
Güçlü cirolar sanayi şirketlerini öne çıkardı
Yılbaşından bu yana yükselişini sürdüren Borsa İstanbul’a Rusya-Ukrayna savaşına ve yabancı yatırımcının sürekli çıkışından da olumsuz etkilemiş görünmüyor. 24 Şubat'ta başlayan Rusya Ukrayna savaşından bu yana BİTST100 endeksi TL bazında yüzde 26,62, dolar bazında ise yüzde 20,64 getiri sağladı. Bu dönemde TL bazında yüzde 46,65 yükselen madencilik endeksi getiride birinci oldu.
Emtia fiyatlarındaki artışın da desteklediği madencilik endeksi dolar bazında ise yüzde 39,75 yukarda. İkincilik ise TL bazında yüzde 38,85 yükselen kimya sektöründe. Kimya sektörü dolar bazında ise yatırımcısına yüzde 32,29 getiri sağlamış durumda. Bilanço döneminde çok çok iyi sonuçlara imza atan sanayi endeksindeki şirketler ise bu dönemde TL bazında yüzde 27,43 yükselirken dolar bazında yüzde 21,41 artış sağladı. BİST50 şirketleri TL bazında yüzde 26,3, BİST30 endeksi ise yüzde 26,11 yükseliş sağladı.
Pandemi döneminin endeksleri geride kaldı
Pandemi döneminde yeni yatırımcının gözdesi olan BİSTTUMY yani BİST100 dışı hisseleri kapsayan endeks ise bu yeni dönemde geride kaldı. BİSTTUMY endeksi savaşın başlamasından bu yana TL bazında yüzde 18,2 yükseliş sağladı. Yine yeni yatırımcının tercih ettiği halka arz şirketlerinin bulunduğu halka arz endeksinde ise TL bazlı getiri yüzde 19,49 seviyesinde kaldı. Öyle ki halka arz endeksinin yılbaşından bu yana dolar bazında getirisi sadece yüzde 0,84, TL bazında ise yüzde 20. Yine BİSTTUMY endeksinin ise dolar bazında yılbaşından bu yana yüzde 2,51 yatırımcısına kaybettirmiş durumda. Yılbaşından bu yana TL bazında getirisi ise yüzde 7,25 seviyesinde. Yeni yatırımcıların tercih ettiği ve dönem dönem sert hareketlerle yüksek getiri de elde ettikleri şirketlerin bulunduğu endeksler enflasyona yenilmiş görünüyor.
ANALİSTLER BORSA İSTANBUL'U YORUMLADI
ENFLASYONA KARŞI ETKİLİ KORUMA ARACI
Tuncay Turşucu Araştırma ve Danışmanlık Kurucusu Tuncay Turşucu: 2021 Aralık ayında TL’de yaşanan değer kaybı ve döviz kurlarında şok yükseliş borsada ucuzluk temasını yarattı. Bu yılın son çeyreğinde endekste özellikle büyük şirketlerde ciddi bir ralliye neden olmuştu. Ardından gelen yüksek enflasyon ve yine 2022 de beklenen ortalama kur beklentisinin 2021 yılına göre ciddi oranda yüksek olması bu hikâyeyi destekliyor.
Borsadaki yükselişin ana teması yüksek enflasyon ve buna bağlı olarak şirketlerde 2022 bilançolarında beklenen güçlü ciro ve kar rakamları. Hisse başı karların artacağı beklentisi hedef fiyatlarında yükselmesine neden oluyor ve alıcı buluyor. Elbette bunda enflasyona karşı başka bir korunma aracı olmamasının nedeni var. Bugün yüzde 17 faizle mevduata yatıran bir yatırımcı yüzde 61 enflasyona göre otomatik olarak reel zararda bulunuyor. Dolar kuru artarsa belki zararını telafi edebilir. Ancak bu da tekrar enflasyona neden olacak ve ileriki süreçte tekrar reel zarara girebilir. Vatandaş bu nedenle tasarrufunu ya gayrimenkule ya da menkul kıymete yönlendiriyor.
Gayrimenkul fiyatlarındaki aşırı artış ve herkesin alacak tasarrufunun olmaması borsanın önünü açmış durumda. Bu endeksteki yükselişi beraberinde getirmekte. Üstelik yabancının satmaya devam etmesine rağmen. Yerli yatırımcıların borsaya ilgisi var ve bu devam edecek görünüyor. Son bir yılda TÜFE yüzde 61,14 olurken, BİST100 endeksi yüzde 60,4 arttı. Görüldüğü gibi bu rakamlar borsanın enflasyona karşı etkili bir korunma aracı olduğu görüşünü destekliyor. Hisse bazında ise enflasyonun çok üzerinde getiri sağlayan şirketler oldu. Olağanüstü bir olumsuz olmadığı sürece bu temanın borsa endeksindeki yükselişi destekleyeceğini düşünüyorum. 2022 yılında BİST100 endeksinin 2407 zirvesini test edeceğini ve geçmesini muhtemel görüyorum. Özellikle ilk çeyrek bilanço sonuçları ve şirketlerin vereceği 2022 yılı hedefleri ile ilgili mesajlar bu beklentileri çok daha fazla güçlendirecektir ve asıl yukarı hareket ilk çeyrek bilanço sonuçlarından sonra güçlenerek devam edebilir.
CİROLAR ENFLASYONUN ÜZERİNDE ARTIŞ YAŞIYOR
Marbaş Menkul Değerler Genel Müdür Yardımcısı Soner Kuru: Rusya-Ukrayna krizinin ardından gelen satışlarla 1.830 seviyesine kadar çekilen BİST 100 endeksi buradan başlayan ralli hareketiyle yüzde 30’a yakın prim yapmış durumda. Bu yükselişte sanayi, holdingler ve ulaştırma öncü olurken bankacılık endeksinin geride kaldığını gördük. Yerli yatırımcı ilgisi yüksek, hisse senedi piyasası yıllık yüzde 61’e gelen enflasyondan korunma aracı olarak görülüyor ki bunun doğru model olduğunu düşünüyoruz. Nedeni ise basit; TÜİK en son ocak ayı ciro endekslerini açıkladı, toplam ciro 2021 Ocak’tan 2022 Ocak ayına yüzde 90 artmış, sanayi sektörü cirosu ise yüzde 106 artış göstermiş, aynı dönemde enflasyon yüzde 48 idi. Yani şirketler gelirlerini enflasyondan daha fazla arttırabiliyor, bu da hisse senetleri fiyatlarına yansıyor. Önümüzdeki haftalarda açıklanacak şubat ve mart cirolarında da aynı manzarayı göreceğiz. Bu kapsamda borsada yukarı hareketin devamını bekliyoruz.
HİSSE SENEDİNİN PORTFÖYLERDEKİ AĞIRLIĞI SÜRECEK
Albaraka Baş Ekonomisti Ömer Emeç: Kur korumalı mevduatın yürürlüğe girmesinden itibaren kurda önemli ölçüde bir stabilizasyon görüldüğünden ve hane halkının emtialar gibi doğrudan doğruya enflasyon koruması sağlayabilecek enstrümanlara erişimi pek olmadığından, firma bilançoları vasıtasıyla dolaylı da olsa enflasyon doğrultusunda ve hatta üzerinde getiri performansı sağlama olasılığı bulunan hisse senetlerine yatırımcı ilgisinin artmış oluşu muhtemel görünüyor. Önümüzdeki süreçte de enflasyonun temel kaynağı büyük olasılıkla küresel emtia fiyatlarındaki hareketler olmayı sürdüreceğinden bu gidişatın sürmesi ve hane halkının portföy tercihlerinde hisse senedi ağırlığının artmaya devam etmesi beklenebilir görüşündeyim.