Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch‘in Finansal Kurumlar Kıdemli Direktörü Lindsey Liddell, Türkiye’de 2021 yılında banka faaliyet ortamının muhtemelen zorlu kalacağını söyledi. Liddell, “Türkiye’de para politikasında kredibilitenin yeniden inşası zaman alacak” değerlendirmesinde bulundu.
Son olarak Fitch Ratings’in “Türk Bankaları 2021 yılında Zorlu bir Faaliyet Ortamı ile Karşı Karşıya” başlıklı raporunu kaleme alan Liddell, rapora ilişkin Foreks‘in sorularını yanıtladı.
Son dönemde Türk otoriteler piyasa dostu reformlar planlıyorlar, ayrıca aktif rasyosunun iptali gibi adımlar da atıldı. Bu tip değişikliklerin Fitch değerlendirmelerindeki yansımalarını ne zaman görebiliriz?
Güçlenen büyüme görünümüne ve son dönemde atılan adımlarla gelişme gösteren para politikası kredibilitesine (daha fazla istikrara işaret ediyor olabilir) rağmen Türkiye’de 2021 yılında banka faaliyet ortamı muhtemelen zorlu kalacak. Bu durum azalan kamu teşvikleri ve (2021 ikinci yarısından itibaren) regülasyon toleransı, kesin etkilere ve pandeminin süresine dair belirsizlik ile yükselen TL faizlerini yansıtırken, anılan gelişmelerin varlık kalitesi, büyüme ve kar marjlarına ılımlı etki yapacağını tahmin ediyoruz.
Buna ek olarak para politikası bir kredi notu zayıflığı olmaya devam ediyor ve kredibilitenin yeniden inşası zaman alacak. Tüm Türk bankalarının IDR notlarının görünümleri negatif olmaya devam ediyor. Bu durum bankaların bağımsız kredi profillerini, hükümetin bankacılık sektörüne muhtemel müdahalesi riskini ve Türk otoritelerin döviz cinsi destek sağlama kabiliyetindeki azalmayı yansıtıyor.
AB ve ABD’nin Türkiye’ye yönelik bazı yaptırım kararları var. ABD’de yeni yönetim ve söz konusu jeopolitik etkilerin bankacılık sektörüne yönelik ana senaryoları nasıl etkileyeceğini düşünüyorsunuz?
Piyasa volatilitesi ve koronavirüs pandemisi yatırımcı güvenine etkileri bakımından dikkate alındığında bankalar için ana hassasiyet faaliyet ortamı. Her ne kadar daha fazla politik tahmin edilebilirlik ve TL’de istikrar bankaların kredi profilleri bakımından destek sağlayacak olsa da Türkiye’nin dış mali durum profili ve jeopolitik riskleri nedeniyle faaliyet ortamında ve piyasa volatilitesinde yaşanabilecek kayda değer bozulma bankaların kredi notlarına yansıyabilir.
TL’de değer kaybı yüksek döviz cinsi borçluluk ve döviz cinsi riske dayalı varlık enflasyonu bakımından değerlendirildiğinde bankaların varlık kalitesi risklerini artırıyor. TL’de volatilite de bankaların refinansman risklerini artırıyor. Bununla birlikte Türk bankalarının piyasaya hassas döviz cinsi borçlarını kapatmaya yetecek döviz likiditesine sahip olduğunu düşünüyoruz. Buna ek 3. çeyrek sonu itibarıyla yerellerin döviz cinsi mevduatları da %20 civarında.
Türk bankaları krizlerle başa çıkmaya alışık. Pandemi ortamında dahi karlılık konusunda başarılarını gösterdiler. Türk bankalarının notlarının ne zaman yükselmeye başladığını görebiliriz?”
Bankacılık sektörünün ölçütleri 2020 yılında kısıtlama tedbirleri, ekonomik resesyon ve TL’de değer kaybına rağmen yükseldi. Bu performans regülatör adımları tarafından da desteklendi. Bununla birlikte kamu teşviklerinin azalması ile kredi büyümesinde yavaşlama ve varlık kalitesi sorunlarının 2021 yılı başından itibaren açıklanan rakamlara yansımaya başlayacağını tahmin ediyoruz.
Bu durum regülatörün sorunlu kredilerin tanımlanmasına ilişkin rahatlatma tedbirlerinin süresini uzatmasına karşın gerçekleşecek. Ayrıca, TL fonlama maliyetlerinin artması ile en azından kısa vadede gelirlerin azalması ve marjların daralması öngörülüyor.
Yukarıda belirtildiği üzere bankaların görünümleri negatif olmaya devam ediyor. Not görünümleri koşulların istikrar kazanması (bu sayede bankaların karlılıkları desteklenir, varlık kaliteleri, sermaye pozisyonları, fonlama istikrarları artar, dış mali durumda Fitch tarafından dikkat çekilen daha fazla bozulma riski ile bankacılık sistemine müdahale ihtimalleri azalır) ile stabil seviyeye yükselebilir. Aynı zamanda ülke notunun stabil düzeye çıkması da not görünümlerini artırabilir.
Fitch raporunda belirtilen; “Varlık kalitesi ölçütleri gelecek yıl zayıflama gösterecektir” değerlendirmesi ile ilgili “Bankaların ve Türk otoritelerin bu süreçten daha az etkilenmek için atmaları gereken adımlar nelerdir?
Türk bankaları açısından varlık kalitesi baskıları halen kayda değer seviyede. Varlık kalitesi ölçütleri pandemi döneminde kredi sınıflandırma, kredi erteleme ve hızlı kredi büyümesi gibi rahatlatma adımları ile desteklendi. Bununla birlikte bankaların riskli KOBİ ve tenimatsız perakende sektörü bağlantıları, sorunlu inşaat, gayrimenkul ve enerji sektörleri ile pandemiden etkilenen turizm ve taşımacılık gibi alanlardaki riskleri ile yüksek döviz borçlanmalar dikkate alındığında risklerin yüksek kalmaya devam ettiği kanaatindeyiz.
Türkiye’de 2021 yılında varlık kalitesi ölçütlerinin zayıflayacağını tahmin ediyoruz. Bunun nedeni azalan kamu teşvikleri, yükselen TL faizi ve süresi dolacak olan kredi ertelemeleri. Yine de %3,5 GSYH artışı beklediğimiz ortamda sorunlu kredilerde keskin bir yükseliş tahmin etmiyoruz. Öte yandan bizim görüşümüze göre sorunlu krediler tam olarak varlık kalitesi zayıflamasını yansıtmıyor. Bizim değerlendirmemiz 2. derece krediler ile yapılandırılmış kredileri de kapsamaya devam edecek.
Bu doğrultuda yapılandırılmış kredi oranının daha fazla artarak manşet sorunlu kredi oranı ile temel kredi zayıflığı arasındaki farkı açmaya devam edeceğini düşünüyoruz.
(DÜNYA)
